Wie was Carl Loewe?

De Duitser Carl Loewe,  Johann Carl Gottfried Loewe,  werd in 1796 in Saksen (Löbejün) geboren en overleed in Kiel in 1869, naast componist was hij organist, pianist en zanger. Hij studeerde in Halle ook theologie. In die periode ontmoette hij onder andere Carl Maria von Weber en in Weimar in 1820 Goethe. Dit inspireerde hem tot het componeren van ballades en andere liederen op teksten van bijvoorbeeld Goethe, Herder en Uhland. Carl Loewe liet een veelzijdig oeuvre na, maar is desondanks niet erg bekend geworden bij het grote publiek. Maar het zijn vooral zijn ballades die nog worden uitgevoerd.

In de romantiek kwamen de middeleeuwen opnieuw onder de aandacht. Dichters zwijmelden over oude burchten en kloosters. Schilderachtige locaties waar in hun fantasie (onbereikbare) liefdestaferelen zich afspeelden. De hoofdpersonages zijn meestal van adellijke afkomst. Zoals ‘Herr Oluf’ en ‘Tom der Reimer’.  Koning Jerome Bonaparte, de broer van Napoleon maar ook koning van Westfalen,  was zo onder de indruk van de prachtige tenorstem van Loewe,  dat de koning de jonge Carl een jaargeld van 300 thaler schonk. Ook in latere jaren had Loewe veel succes met zijn liedkunst. Tijdens een tournee beschouwde het Weense publiek hem als de ‘Schubert van het noorden’, of de ‘Pommerse Balladenkoning’. Als componist begreep hij dus heel goed wat een zanger kan en welke noten hij nodig heeft en daarom worden zijn ballades nog steeds graag gezongen. Loewe bezocht in 1819/20 Dresden, Weimar en Jena en ontmoette persoonlijk Weber, Goethe en Hummel . Hij verhuisde in 1820 naar de stad Stettin in Pruisen – het huidige Szcezcin in Polen – en een jaar later werd hij muzikaal leider van de stad. Hoewel hij spijt had dat hij niet in Parijs of Wenen was benoemd, bleef hij plichtsgetrouw 46 jaar in Stettin.

Met het kiezen van dichters voor zijn werken ging hij heel secuur om , met voorkeur koos hij de verzen van klassieke grote meesters zoals Goethe, Schiller en Herder maar ook kleinere en modernere dichters. Zo was hij een van de eerste componisten die poëzie gebruikte van Friedrich Rückert. In totaal maakte hij meer dan 400 ballades en liederen, wat hem de bijnaam “Schubert van Noord-Duitsland” opleverde. Een van de sterke punten van Loewe als componist waren zijn ‘fantasierijke en soms gewaagde’ begeleidingen, die vaak sfeervol waren en het sonore en tonale potentieel van de piano uitbuitten. De invloed van zang is ook voelbaar in de instrumentale composities van Loewe.  Zijn aanzienlijke hoeveelheid solo-pianomuziek, hoewel tegenwoordig zelden of nooit gehoord, is opvallend vernieuwend qua inhoud, expressie en harmonie. Het grootste deel van zijn carrière worstelde Loewe om geaccepteerd te worden als operacomponist. In 1834 verscheen zijn komische opera ‘Die drei Wünsche’ die werd werd opgevoerd in Berlijn. Critici waren niet onder de indruk en schreven: “Dr. Loewe zou nog geschikter zijn voor serieuze, heroïsche of tragische opera dan voor een komisch Singspiel.” Loewe volgde het advies van zijn critici op en verliet de opera en ruilde die in voor oratorium (hij schreef 17 Oratoriumwerken)

Loewe kreeg in 1864 een beroerte en nam ontslag in Stettin. Hij overleed kort na een nieuwe beroerte in Kiel in 1969 . Hij werd begraven in Kiel maar zijn hart bevindt zich in een urn naast het orgel in de Jacobi-Kirche in Stettin waar hij zo vele jaren organist was. Er is een Carl-Loewe-Museum in zijn geboorteplaats Löbejün (in de Duitse deelstaat Saksen-Anhalt)