Het programma van vandaag is gewijd aan muziek voor de vastentijd, gecomponeerd door Orlandus Lassus.
Tijdens de veertig dagen voorafgaand aan Pasen worden in de christelijke traditie de zeven boetepsalmen gezongen. Deze zijn door veel componisten op muziek gezet, maar niet altijd compleet en zeker niet altijd als een cyclus.
Dat is wat de bundel met boetepsalmen van Lassus onderscheidt van andere. Het verband tussen de zeven werken valt onder andere af te leiden uit het feit dat Lassus de volgorde van de destijds gangbare modi volgt. Iedere psalm bestaat uit een aantal segmenten, die elk een motet vormen. Het aantal stemmen varieert per segment, van twee tot vijf. Aan het slot voegt Lassus een zesde stem toe.
In deze uitzending klinken de eerste twee psalmen, de eerste in een uitvoering met instrumenten, de tweede a capella.
Tijdens de laatste drie dagen van de Goede Week, het zogenaamde ‘Triduum Sacrum’, worden de Klaagliederen van Jeremia gezongen, afgewisseld met de Responsoria. Er zijn in totaal 27 Responsoria, negen voor elke dag, verdeeld over de drie Nocturnes.
Tussen de boetepsalmen horen we de zes Responsoria voor de tweede en derde Nocturne van Witte Donderdag.
Orlandus Lassus (1532-1594)
1. Primus Psalmus Poenitentialis: Domine, ne in furore tuo
Profeti della Quinta, dolce risonanza olv. Florian Wieninger
(cd: “Musica Reservata – Secret Music for Albrecht V” – Pan Classics PC 10323, 2015)
Responsoria voor Witte Donderdag
Tweede Nocturne:
2. Amicus meus
3. Judas mercator pessimus
4. Unus ex discipulis
Derde Nocturne:
5. Eram quasi agnus
6. Una hora
7. Seniores populi
Ars Cantica olv. Marco Berrini
(cd: “Responsories for Holy Week” – Toccata Classics TOC 0404, 2017)
8. Secundus Psalmus Poenitentialis: Beati, quorum remissae sunt iniquitates
Collegium Vocale Gent olv. Philippe Herreweghe
(cd: “Psalmi Davidis Poenitentiales” – Harmonia mundi HMC 901831.32, 2006)
9. In monte Oliveti (responsorium voor de eerste Nocturne van Witte Donderdag)
Collegium Regale olv. Stephen Cleobury
(cd: “Lamentationes Jeremiae Prophetae, Requiem” – Signum Classics SIGCD076, 2006)
aanvulling:
10. Tristis est anima mea (responsorium voor de eerste Nocturne van Witte Donderdag)
Historic Brass of the Guildhall, London olv. Jeremy West
(cd: “Requiem a 5, Motets” – Toccata Classics TOC 0397, 2017)
Op afbeelding: Orlando di Lasso / Orlandus Lassus
