Zwerven door de Klassieke Periode

De contrabas is een vast onderdeel van het orkest sinds de klassieke periode. Voor die tijd werd het vooral in de basso continuo gebruikt.
In de tweede helft van de 18e eeuw werd muziek gecomponeerd waarin de contrabas een solistische rol vervult. Die was wel gebaseerd op een specifiek instrument, bekend als de ‘Weense contrabas’. Die had vijf snaren, in plaats van de gebruikelijke vier, en was ook anders gestemd.
In dit programma horen we drie werken voor contrabas: twee soloconcerten en een duet voor altviool en contrabas.

Karl Kohaut was luitist aan het Weense hof en speelde zelf ook contrabas.
Carl Ditters von Dittersdorf was als violist opgeleid en vierde triomfen als vioolsolist en als componist. Het leverde hem een adelstitel op: Carl Ditters mocht nu ‘von Dittersdorf’ aan zijn naam toevoegen.
Johannes Sperger gold als de grootste contrabasvirtuoos van zijn tijd. Hij werkte onder andere in Pressburg (Bratislava) en in Mecklenburg. Hij heeft een omvangrijk oeuvre nagelaten, waarin zich onder andere 18 contrabasconcerten bevinden.

Karl Kohaut (1726-1784)
1. Concert voor contrabas, 2 hoorns, 2 violen en basso continuo in D
David Sinclair, contrabas. Ensemble van de Schola Cantorum Basiliensis
(cd: “Wiener Stimmung – Works for the Viennese bass from the late 18th century” – Glossa GCD 922524, 2022)

Carl Ditters von Dittersdorf (1739-1799)
2. Duet voor altviool en contrabas in Es
Jean-Philippe Gandit, altviool. Isaline Leloup, contrabas
(cd: “A Viennese afternoon – 18th century Viennese bass music” – Da Vinci Classics C00410, 2021)

Johannes Sperger (1750-1812)
3. Concert voor contrabas en orkest nr. 3 in Bes
Ján Krigovský, contrabas. Collegium Wartberg 430
(cd: “Double bass Concertos” – Challenge Classics CC72915, 2023)

aanvulling:
Andreas Lidl (?-vóór 1789), arr. Franz Xaver Hammer (1741-1817)
4. Uit Sonate voor viola da gamba en bas in F (origineel: D): adagio cantabile
David Sinclair, contrabas. Jonathan Pešek, cello. Giorgio Paronuzzi, klavecimbel
(cd: zie 1)

Op afbeelding: beeld van Johannes Sperger (bron: Komoot.com)