In de reeks Jazz in de Film, aflevering 343: Michel Legrand (20).
1. Peau d’Âne (1970).
Anne Germain, Jacques Revaux, Christiane Legrand & Delphine Seyrich, zang.
Studio Orkest olv. Michel Legrand.
2. L’Événement le Plus Important depuis que l’Homme a Marché sur la Lune (1973).
Studio Orkest olv. Michel Legrand.
Michel Legrand (1932-2019), aflevering 20.
Michel Legrand leerde regisseur Jacques Demy kennen in 1961. Toen werd hij op stel en sprong gevraagd om een liedje te componeren voor een film die al was opgenomen: Lola. De eerder ingehuurde componist was Quincy Jones, maar die had geen tijd meer. In de bewuste scène is Anouk Aimée te zien – zonder geluid – die een tekst van Agnès Varda voordraagt alsof ze zingt. Legrand moest er een melodie bij verzinnen die precies paste bij de bewegingen van haar mond.
Na een dag proberen, lukte dit. Toen had Jacques Demy zijn componist voor het leven gevonden. Sinds 1961 hebben ze samengewerkt, met als beroemdste voorbeeld de filmoperette Les Parapluies de Cherbourg, uit 1967. Hieraan heeft ’Jazz in de Film’ al meermalen aandacht besteed.
In 1970 werken ze gezamenlijk het concept van een deels gezongen film verder uit. Die film, Peau d’Âne, doet zelfs nog meer denken aan een operette, omdat het scenario een bewerking is van het zeventiende-eeuwse sprookje ‘Ezelshuid’, van Charles Perrault.
Legrand verweeft dan ook barokke schema’s in zijn score.
Maar bovenal moet het een modern verhaal zijn; regisseur Demy is net terug uit Californië, waar hij de pop art en de hippiecultuur heeft leren kennen. Daarom wil hij dat Legrand de klassieke fuga’s instrumenteert met elektrische gitaren en jazzritmes.
De zangpartijen van de acteurs worden ingedubd door professionele zangers, net als in Les Demoiselles de Rochefort in 1967. Verder kan Legrand alle kanten op, want het is – voor het eerst in zijn carrière – een onderwerp uit de wereld van de ‘fantasy’. Zijn partituur beweegt van de zoektocht naar de liefde (via het lied ‘Amour, Amour’) naar het recept voor een liefdestaart: het lied ‘Recette pour un Cake d’Amour’. Beide liedjes worden een hit in Frankrijk, net als de film zelf.
Dit mag tekenend heten voor de vrije moraal van 1970, want in het sprookje gebeuren er, tussen het zoeken van de liefde en het vinden ervan, opmerkelijke dingen. Een koning wil namelijk, na het plotse overlijden van zijn vrouw, toch nog een mannelijke erfgenaam krijgen, door met zijn eigen dochter te trouwen. Maar deze prinses krijgt advies van haar petemoei, de fee van de lelies, om het paleis te ontvluchten. Hiervoor kleedt zij zich in de vacht van een ezel: peau d’âne, in goed Frans. Voor hij werd gevild, was het een wonderezel, die voor de koning goud en juwelen boerde en poepte. Pas in het bos buiten het kasteel kan de prinses ‘Le Prince Charmant’ tegenkomen, en zo leefden ze nog lang en gelukkig.
U hoort zang van Anne Germain voor Cathérine Deneuve als de blauwe prinses, van Jacques Revaux voor de charmante prins die wordt gespeeld door Jacques Perrin, en van Legrands zus Christiane voor de fee, een rol van Delphine Seyrig.
Delphine Seyrich was erg teleurgesteld dat zij niet zelf haar rol mocht inzingen. De demo-opname van haar zang-auditie is wel bewaard gebleven. Dit is het lied waarin de fee de prinses goede raad geeft: ‘Conseil de la Fée des Lilas’. Hiermee sluiten we de soundtrack van Peau d’Âne af.
Michel Legrand dirigeerde in 1970 uiteraard zelf studio-orkest en zangers.
Jacques Demy noemde Michel Legrand zijn geestverwant. Dit betekende ook dat ze elkaar de onverbloemde waarheid konden vertellen. Na Peau d’Âne waren ze het niet altijd meer met elkaar eens; soms week Demy voor projecten uit naar andere componisten. Legrand signaleerde in interviews ná de dood van Demy in 1990, dat Peau d’Âne het einde betekende van diens groots opgezette zang- en dansspektakels; ze pasten niet meer in de tegenwoordige tijd. Financiering was alleen te vinden voor kleinere producties.
Regisseur en componist maakten drie jaar na Peau d’Âne de bescheiden komedie L’Événement le Plus Important depuis que l’Homme a Marché sur la Lune. Hierin is Jacques Demy inderdaad het contact met de realiteit een beetje kwijt: zijn script gaat over een rijschoolhouder in Parijs, gespeeld door Marcello Mastroianni, die zich met buikpijn meldt bij zijn huisarts. Hij blijkt vier maanden zwanger te zijn. Dit mag met recht de belangrijkste gebeurtenis heten sinds de mens op de Maan liep, zoals de lange titel van de film verklapt. Gelukkig wordt de man bijgestaan door zijn begripvolle echtgenote, gespeeld door Cathérine Deneuve.
Michel Legrand houdt het vrolijk, met een accordeon om het Parijse milieu aan te geven, en elegante, om niet te zeggen vrouwelijke walsjes, al dan niet als pastiche op de vroegere salonmuziek van Parijs.
Voor L’Événement le Plus Important depuis que l’Homme a Marché sur la Lune dirigeerde de componist in 1973 een studio-orkest.
Kees Hogenbirk.
