Met een cello door Siberië van René de Vries.
Het avontuurlijke leven van celliste Lise Cristiani die als eerste vrouw met een cello in het openbaar optrad, midden 19e eeuw. De schrijver reist in het voetspoor van Cristiani in de hoop meer te weten te komen over haar en over haar Stradivarius cello.
Antonio Stradivari(us), de beroemde vioolbouwer uit Cremona bouwde voornamelijk violen, maar ook 70 tot 80 celli.
Mendelssohn droeg het Lied ohne Worte op. 109 op aan haar. Dit werd pas uitgegeven in 1868, toen zowel Lise Cristiani als Mendelssohn al dood waren. Mendelssohn heeft haar zien optreden in 1845 in Leipzig, ze was toen 17 jaar oud. Lise ontmoette Mendelssohn bij hem thuis
Ze speelt over het algemeen bewerkingen van populaire melodieën: Schubert, Donizetti, Ernst. En oorspronkelijke composities van oa. Offenbach en Franchomme.
Via Adrien Servais, een Belgisch cellist en later ook componist, leert ze mensen in St. Petersburg kennen.
Rond het midden van de 19e eeuw kent St. Petersburg nog geen echte concerttraditie. Er is geen conservatorium; er zijn bijna geen concertzalen, behalve dan bijvoorbeeld die van de tsaar. Er wordt voornamelijk opgetreden door buitenlandse musici.
Lise Cristiani, onze hoofdpersoon in dit boek, verzucht dat ze hoopt dat het publiek niet alleen komt om een vrouwelijke cellist te zien spelen, maar ook werkelijk voor de muziek komt. Tot die tijd was het ongebruikelijk, maar vooral ongepast om als vrouw viool of cello te spelen: de vrouwelijke lichaamsvormen zouden teveel zichtbaar zijn. Dan ga je toch piano spelen. Niet Lise dus!
Na St. Petersburg gaat ze naar Moskou en door naar Siberië, allemaal lange reizen in niet al te comfortabele koetsen: heel koud is het natuurlijk ook.
En soms is de weg zo onbegaanbaar, dat ze te paard verder moet. Onder de modder en in de regen.
Lise ontmoet langs de oevers van de rivier de Lena de Jakoeten. Ze spreken een taal met een hard en gutturaal accent. Volgens Lise kun je die taal pas spreken, als je 5 keer bent opgehangen. Voor hen haalt ze haar cello, die ze liefkozend Antonio noemt, niet tevoorschijn.
Ze onderneemt dus een bijna onmogelijke tocht, ondernemend als ze is en ook genietend van het succes dat ze vaak, maar niet altijd heeft.
Van de Belgische componist Adrien Servais, via wie Lise mensen in St. Petersburg leerde kennen, speelde ze graag La Romanesca.
Daarna horen we muziek van Auguste Franchomme, die ze ook vaak uitvoerde: Variaties op Russische en Schotse thema’s en een Russische Air, muziek van Alexander Batta, die Lise in Parijs als cellist zag optreden. Dat concert maakte grote indruk op Lise. Ze wil ook cello leren spelen, omdat het instrument zo mooi kan zingen. Van Batta, geboren in Maastricht, een duo voor cello en piano; het is een parafrase op een melodie uit de opera Robert le Diable van Meyerbeer. De opera, of liever de Grand Opera was toen heel populair in Parijs, vandaar ook de vele parafrasen die destijds werden geschreven.
Van het personage Lise Cristiani komen we heel wat te weten, haar concertreizen vanuit Parijs en Berlijn naar St. Petersburg en Siberië en ook dat ze tijdens de terugtocht helaas het slachtoffer wordt van de cholera en op 27 jarige leeftijd overlijdt.
Maar de cello, gebouwd begin 18e eeuw door Stradivarius, is nog springlevend. De schrijver komt ook het instrument op het spoor en dat maakt het einde van het boek spannend.
1a. Felix Mendelssohn: Lied ohne Worte in D op. 109
Uitv: Maria Kliegel, cello & Kristin Merscher, piano.
Cd: Mendelssohn Cello Sonatas n.1 & 2 8550655
1b. Adrien Francois Servais: La Romanesca
Uitv: Viviane Spanoghe, cello & Andre De Groote, piano.
Cd: Souvenir Festival Servais 2007 (C 001162)
1c. Auguste Franchomme: Variations sur des thèmes russes écossais op.6 & Deuxième air russe varié op. 32
Uitv: Ensemble Explorations olv. Roel Dieltiens
Cd: Franchomme HMC 901610 Le Violoncelle virtuose tr. 1 & 8
1d. Alexander Batta: Robert le Diable, duo pour piano et violoncelle.
Uitv: Doris Hochscheid, cello & Frans van Ruth, piano.
Cd: Dutch Violoncello sonatas Vol 7 Audiomax tr. 3
Laatste nieuws van Evenaar omtrent het voortbestaan van de winkel.
|
Hoera, goed nieuws! We hebben de rechtszaak gewonnen! Beste vrienden, eind vorige week kregen jullie bericht van ons dat de uitspraak pas 7 december a.s. zou plaatsvinden. Tot onze verrassing heeft de rechter besloten nu al zijn vonnis te vellen. Niet eens een voorlopig vonnis, maar definitief: Alle vorderingen van de huisbaas zijn afgewezen! Niet dat alle gevaar nu geweken is, onze tegenspeler kan nog in hoger beroep gaan, maar deze ronde hebben we gewonnen. Voorlopig blijven we zitten waar we zitten, in de 9 straatjes. Dus op naar een mooi 25 ½ jarig jubileumfeest in het voorjaar van 2017! Vorige week een favoriet tot troost, deze week een favoriet om de goede afloop te vieren! We blijven in Rusland: “De gloed van Sint Petersburg” van Jan Brokken. Twee weken geleden waren we bij de presentatie van deze mooie, geïllustreerde literaire gids vol verhalen over schrijvers, dichters, musici en componisten. De hartstocht van “De Kozakkentuin” gecombineerd met de kennis van “Baltische Zielen” en het inlevingsvermogen van “In het huis van de dichter”! “Alles in deze stad stemt tot nadenken, kijken, herinneren; alles duwt me bijna onmerkbaar naar ontroostbare melancholie.”
|
