Een programma gewijd aan de bijzondere liederencyclus Myrthen van Robert Schumann. Deze cyclus schreef hij in 1840 als bruidsgeschenk voor zijn geliefde Clara Wieck.
In 1840 trouwde Robert Schumann, na een jarenlange juridische strijd, met zijn geliefde Clara Wieck. Als bruidsgeschenk schreef hij voor haar de liederencyclus Myrthen, op. 25. De mirte staat symbool voor geluk bij het huwelijk en vruchtbaarheid, en de bloemen worden traditioneel vaak gebruikt in bruidsboeketten.
Het componeren voor zang was nog iets heel nieuws voor Schumann en een ware ontdekking. Zijn enthousiasme wilde hij graag met Clara delen en hij schreef haar: “Ach Clara, wat een vreugde is het om voor zang te schrijven! […] Sinds gistermorgen heb ik weer zo’n 24 nieuwe bladzijden muziek geschreven (iets nieuws, waarover ik je nog niets meer kan vertellen dan dat ik daarbij heb gehuild en gelachen van vreugde) […]”. Dat hij bezig was aan een bruidsgeschenk was op dat moment natuurlijk nog een verrassing voor haar!
In vocale werken kon Schumann zijn passie voor poëzie met die voor muziek verenigen. Er wordt echter ook wel gesuggereerd dat het componeren van liederen vanwege de lucratievere markt een stabiele financiële positie kon bieden, en Schumann op die manier goedkeuring van Clara’s vader, Friedrich Wieck, probeerde te verkrijgen. Het paar trouwde uiteindelijk op 12 september 1840.
Alle facetten van hun liefdesgeschiedenis vinden hun weerslag in de diversiteit aan onderwerpen van de Myrthen-cyclus: liefde, wanhoop, vreugde over het aanstaande huwelijk, en zelfs de beschuldiging van drankmisbruik door vader Wieck komen allemaal aan bod. Clara kreeg een fraai ingebonden exemplaar op de vooravond van hun huwelijk. In haar dagboek schreef ze: “Mijn Robert heeft me nog een mooi bruidsgeschenk gegeven, "Myrthen" – ik was diep ontroerd!”.
In het Nederlands Muziek Instituut in Den Haag bevindt zich een manuscript met zes liederen uit deze cyclus. Lang werd gedacht dat dit het handschrift van een kopiïst was, maar onlangs is gebleken dat twee van de zes liederen in het handschrift van Schumann zelf zijn: een bijzondere ontdekking! Het NMI heeft aan dit manuscript een webexpositie gewijd, met een digitale presentatie van het handschrift en de ontstaansgeschiedenis van de cyclus.
In dit programma wordt Myrthen, Liederkreis, opus 25 uitgevoerd door alt Nathalie Stutzmann en Michel Dalberto, piano.
Robert Schumann
Myrthen. Liederkreis op. 25
1. Widmung (Friedrich Rückert)
2. Freisinn (Johann Wolfgang von Goethe)
3. Der Nussbaum (Julius Mosen)
4. Jemand (Robert Burns)
Lieder aus dem Schenkenbuch im Divan (Johann Wolfgang von Goethe):
5. Sitz’ ich allein
6. Setze mir nicht, du Grobian
7. Die Lotosblume (Heinrich Heine)
8. Talismane (Johann Wolfgang von Goethe)
9. Lied der Suleika (Marianne von Willemer)
10. Die Hochländer-Witwe (Robert Burns)
Lieder der Braut (Friedrich Rückert):
11. Mutter
12. Lass mich ihm am Busen hangen
13. Hochländers Abschied (Robert Burns)
14. Hochländisches Wiegenlied (Robert Burns)
15. Mein Herz ist schwer (Lord Byron)
16. Räthsel (Catherine Maria Fanshawe)
Zwei Venetianische Lieder (Thomas Moore):
17. Leis’rudern hier, mein Gondolier
18. Wenn durch die Piazzetta die Abendluft weht
19. Hauptmann’s Weib (Robert Burns)
20. Weit, weit! (Robert Burns)
21. Was will die einsame Thräne (Heinrich Heine)
22. Niemand (Robert Burns)
23. Im Westen (Robert Burns)
24. Du bist wie eine Blume (Heinrich Heine)
25. Aus den östlichen Rosen (Friedrich Rückert)
26. Zum Schluss (Friedrich Rückert)
Nathalie Stutzmann, alt.
Michel Dalberto, piano.
Apex LC04281
Franz Liszt/Robert Schumann.
27. Widmung, uit Myrthen op. 25
Evgeny Kissin, piano.
RCA, RD60443