Componisten/uitvoerenden: Carl Heinrich Graun | Georg Philipp Telemann | Johann Ludwig Krebs
Motetten van Duitse componisten uit de 18e eeuw. We horen motetten van Georg Philipp Telemann (één van de eersten die sinds de 17e eeuw weer motetten gingen schrijven), van Johann Heinrich Rolle, en uit de bundels van Johann Adam Hiller. Hiller zette zich in voor een vernieuwing van het motetrepertoire.
Door de eeuwen heen zijn talloze motetten gecomponeerd, meestal voor liturgisch gebruik. Na de Reformatie bleef men in Lutherse kerken motetten op Latijnse tekst zingen. Dat waren werken van katholieke componisten. Motetten waren meestal zettingen van bijbelteksten en vooral van Psalmen, dus dat leverde geen problemen op.
In de eerste decennia van de 17e eeuw werden enkele bundels met zulke motetten uitgegeven, die nog in de tijd van Bach gebruikt werden. In de tweede helft van de 17e eeuw werden nauwelijks nog motetten gecomponeerd. De motetten die in die tijd ontstonden, vooral afkomstig van leden van de familie Bach, waren meestal voor bijzondere gelegenheden bedoeld, zoals bruiloften en vooral begrafenissen. Voor de gewone erediensten schreven componisten liever geestelijke concerten en cantates.
In de 18e eeuw beleefde het genre een wedergeboorte. Georg Philipp Telemann was één van de eersten die weer motetten gingen schrijven. Van hem horen we er vijf. In de tweede helft van de 18e eeuw was het Johann Adam Hiller, componist en schrijver over muziek, die zich voor een vernieuwing van het motetrepertoire inzette. Hij gaf vijf bundels met motetten van ‘eigentijdse’ componisten uit. Daaruit horen we er vijf.
In die bundels staan ook motetten van Johann Heinrich Rolle, één van de belangrijkste componisten van kerkmuziek uit die tijd. Hij was vanaf 1751 cantor van de Latijnse school in Maagdenburg. Van hem horen we vier motetten.
Georg Philipp Telemann (1681-1767)
1. Das ist meine Freude (TWV deest)
2. Der Gott unsers Herrn Jesu Christi (TWV 8,4)
3. Halt, was du hast (TWV 8,9)
4. Danket dem Herrn (TWV 8,3)
5. Ein feste Burg ist unser Gott (TWV 8,7)
Magdeburger Kammerchor, leden van het Magdeburger Barockorchester olv. Lothar Hennig
(cd: “Motetten” – Raumklang RK 9803, 1998)
Gottlob Harrer (1703-1755)
6. Mein Herz ist bereit
Christoph Ludwig Fehre (1718-1772)
7. Ich hatte viel Bekümmernis
Theodor Christlieb Reinhold (1682-1755)
8. Alle eure Sorgen werfet auf den Herrn
Carl Heinrich Graun (1703/04-1759)
9. Herr, ich habe lieb die Stätte deines Hauses
10. Lasset uns freuen und fröhlich sein
Sächsisches Vocalensemble olv. Matthias Jung
(cd: “Motetten der Hiller-Sammlung” – Carus 83.269, 2015)
Johann Heinrich Rolle (1716-1785)
11. Kommt her und schauet die Werke des Herrn
12. Der Friede Gottes
13. Jauchzet dem Herrn alle Welt
14. Gott der Herr ist Sonn’ und Schild
Kammerchor Michaelstein, instrumentalisten olv. Sebastian Göring
(cd: “Jauchzet dem Herrn alle Welt – 31 Motets” – CPO 777 778-2, 2014)
aanvulling:
Johann Ludwig Krebs (1713-1780)
15. Praeambulum Jesus, meine Zuversicht
Manuel Tomadin, orgel
(cd: “Complete Organ Music” – Brilliant Classics 95363, 2018)
Op afbeelding: Johann Adam Hiller (bron: Kulturkirchen.org)
