Missa etcetera

Johann Franck schreef het lied in 1650 en drie jaar later werd het door Johann Crüger gepubliceerd met de door hem geschreven melodie. In die vorm is het beroemd geworden en in vertalingen in gezangbundels over de hele wereld terecht gekomen.

Veel componisten hebben er iets mee gedaan: van eenvoudige koraalbewerkingen voor orgel tot motetten en cantates. De bekendste bewerking is ongetwijfeld Bachs motet BWV 227. In deze uitzending horen we andere bewerkingen.

Eerst een cantate van Telemann in Franse stijl: het koraal wordt als een refrein behandeld, zoals een Franse rondeau. De tekst is van Erdmann Neumeister, die ook door Johann Ludwig Krebs werd gebruikt, maar dan in verkorte vorm.
Tussen deze twee cantates klinkt een motet van Johann Friedrich Doles, net als Krebs een leerling van Bach. In 1755 werd hij benoemd tot Thomaskantor in Leipzig. Strikt genomen is zijn motet geen bewerking van het oorspronkelijke koraal, maar van een parafrase van Johann Adolf Schlegel, die de tekst ingrijpend wijzigde en een strofe toevoegde.

Georg Philipp Telemann (1681-1767)
Uit ‘Telemannisches Gesangbuch’:
1. “Jesu, meine Freude” (TWV 10,1)
Klaus Mertens, bariton. Thomas Fritzsch, cello. Stefan Maass, luit. Michael Schönheit, orgel
(cd: Telemannisches Gesangbuch – Carus 83.340, 2013)

2. Jesu, meine Freude (TWV 31,33-34)
Roberto Loreggian, orgel
(cd: “Fugues, Overtures, Preludes and Suites TWV 30-32″ – Brilliant Classics 94337, 2013)

3. Cantate “Jesu, meine Freude” (TWV 1,966)

Johann Friedrich Doles (1715-1797)
4. Motet “Jesu, meine Freude”

Johann Ludwig Krebs (1713-1780)
5. Cantate “Jesu, meine Freude” (KWV 110)
Zsófia Szabó, sopraan. Max Tavella, bas. Ensemble BachWerkVokal olv. Gordon Safari
(cd: “Jesu meine Freude” – MDG 923 2207-6, 2021)

aanvulling:
Johann Gottfried Walther (1684-1748)
6. Jesu, meine Freude
Simone Stella, orgel
(cd: “Complete Organ Music” – Brilliant Classics 94730, 2015)

Op afbeelding: Johann Ludwig Krebs (bron: Bach Cantatas)