In de jaren zestig kwamen in de Verenigde Staten in de eigentijdse muziek steeds sterker twee of zelfs drie kampen tegenover elkaar te staan. Die van de modernisten en serialisten, tegenover zij die liever de traditie bleven koesteren en zij die nadrukkelijk een eenvoudiger taal nastreefden.
Vandaag beluisteren we kwartetten van drie voormannen, George Crumb, Elliott Carter en de minder bekende Ben Johnston. Crumb combineerde zijn muzikale inventiviteit bovendien met de meest prachtig vormgegeven partituren, zoals in Black Angels, dertien beelden gebaseerd op teksten van Garcia Lorca, die hij aanwendt als aanklacht tegen de Vietnam-oorlog.
Het Derde strijkkwartet van Elliott Carter is in alle opzichten veelgelaagd en opgebouwd uit tal van duo’s die over elkaar en door elkaar heen gelegd zijn. Ben Johnston was vooral gefascineerd door microtonale constructies, ditmaal echter op basis van een bekende hymne, Amazing Grace.
George Crumb (1929-2022) – Black Angels, 1970
- Departure, 2. Absence, 3. Return
Uitvoerenden: Kronos Quartet
CD: Nonesuch
Elliott Carter (1908-2012) – Strijkkwartet nr.3 (1971)
Duo II – Maestoso (giusto sempre) – Pause – Grazioso – Giusto, meccanico;
Duo I: Furioso (quasi rubato sempre) – Leggerissimo – Andante espressivo – Pause Giusto, meccanico – Scorrevole;
Duo II: Gazioso – Maestoso – Pause;
Duo I: Giocoso – Andante espressivo;
Duo II: Largo tranquillo – Appassionato – Largo tranquillo;
Duo I: Andante espressivo – Pause – Legerissimo – Giocoso – Furioso;
Duo II: Scorrevole – Appassionato – Coda;
Duo I: Furioso – Andante espressivo – Furioso – Coda.
Uitvoerenden: Juilliard String Quartet
CD: Sony Classical
Ben Johnston (1926–2019) – Strijkkwartet nr. 4 ‘Amazing Grace’ (1973)
Uitvoerenden: Kepler Quartet
CD: New World Records
