Arthur Lourié (1892-1966) – Strijkkwartet nr.1 (1915 – prem 1922)
- Très lent, 2. Grave
Uitvoerenden: Utrecht String Quartet
Alexander Mosolov (1900-1973) – Strijkkwartet nr.1, in a-kl.t. opus 24 (1926)
- Andante non troppo, 2. Adagio, 3. Scherzo, 4. Finale
Uitvoerenden: Novosibirsk Philharmonic Quartet
Al ruim voor de revolutie van 1917 hebben zowel Roslavets als Lourié kwartetten geschreven die duidelijk laten horen dat zij goed op de hoogte waren van de nieuwe toontaal die Arnold Schönberg en de zijnen rond 1910 in Wenen hadden ontwikkeld. Een mooi voorbeeld is Lourié’s Eerste strijkkwartet uit 1915.
Na de Revolutie in 1917 bleef het gevoel bestaan dat men aan de vooravond stond van een geheel nieuwe wereld. Moesten de componisten zich daarbij richten tot de nieuwe mens op zoek naar nieuwe klanken of de arbeidersmassa’s en de gewone burgers, die vooral gehoord wilden worden, dus ook hun muziek wilden horen?
Zo is Mosolovs Eerste kwartet, in a (opus 24) uit 1926 weliswaar modern dissonant, maar doet op momenten ook denken aan zijn meest fameuze werk, de IJzergieterij voor orkest, dat nagenoeg gelijktijdig gecomponeerd werd en een eerbetoon is aan de fabrieksarbeiders.
