De componisten waarvan ik vandaag strijkkwartetten laat horen, hebben met zekerheid het werk van tijdgenoten als Richard Wagner en Johannes Brahms gekend en bestudeerd. De eerste, Georg Wilhelm Rauchenecker (1844-1906), kwam in feite uit het kamp van Wagner, maar verkoos in zijn kamermuziek toch de nabijheid van Brahms. Heinrich von Herzogenberg (1843-1900) was van meet af aan een oprechte Brahmsiaan. Rauchenecker schreef zes strijkkwartetten. Het Eerste strijkkwartet, in c-kl.t. uit 1874 mag gerust beschouwd worden als een eerbetoon aan Wagner: in het eerste deel klinkt een zeer herkenbare echo van het hoofdthema van de Siegfried-Idyll.
Herzogenbergs eerste Strijkkwartet, in d-kl.t., opus 18, is een zangerig en mild werk, we zouden bijna zeggen: een ideaal strijkkwartet – intens, intiem, gelaagd en innemend. Met dit eerste kwartet heeft Herzogenberg aangetoond een allround kwartetkunstenaar te zijn.
Georg Wilhelm Rauchenecker – Strijkkwartet in c-kl.t. (1874)
1. Allegro impetuoso, 2. Andante moderato, 3. Allegro vivace, 4. Allegro con fuoco
Uitvoerenden: Winterthur Streichquartett
CD: Jecklin Edition
Heinrich von Herzogenberg – Strijkkwartet in d-kl.t., opus 18 (1876)
1. Allegro moderato, 2. Andante, 3. Presto, 4. Allegro con fuoco
Uitvoerenden: Minguet Quartet
CD: CPO