Een Os op het dak 45: De Os in tijden van oorlog.
Een introductie van eigentijdse muziek in gewonemensentaal.
Aflevering vijfenveertig van Een os op het dak van Thea Derks, geïnspireerd op haar boek Een os op het dak: moderne muziek na 1900 in vogelvlucht.
Inmiddels zijn de Russen erin geslaagd een groot deel van de infrastructuur van Oekraïne te verwoesten, waardoor de inwoners de winter in moeten zonder gas, licht en water. Dat is ondoenlijk natuurlijk, een mens kan niet leven zonder warmte en water.
In wezen is Poetin dus bezig genocide te plegen op de Oekraïners, zoals Stalin vóór hem deed in de jaren dertig. De dictator joeg toen miljoenen mensen de dood in tijdens de beruchte hongersnood, de zogenoemde holomodor. Toch grijpt het westen nog altijd niet in.
Hoewel zij een verloren strijd lijken te voeren, geven de Oekraïners niet op; zij blijven met bewonderenswaardige heldenmoed hun aanvallers bevechten. Daarom klinkt in deze aflevering opnieuw volop Oekraïense muziek.
Ook vandaag beginnen we met werk van Maxim Shalygin, die weliswaar al jaren in Nederland woont, maar zich nog altijd sterk betrokken voelt bij zijn vaderland. Onlangs verscheen zijn digitale album Six Bagatelles & Suite-Homage to Alfred Schnittke.
De opnamen werden door de jaren heen gemaakt in Kyiv, met Oekraïense musici die nog altijd in de hoofdstad wonen en werken. ‘Ondanks bombardementen door drones en raketten en met gevaar voor eigen leven blijven zij vechten aan het culturele front van hun geboorteland’, schrijft Shalygin in zijn toelichting. Hij vraagt ons de Oekraïense musici te steunen via de site van de Kyiv Contemporary Music Days.
Zijn collega Svitlana Azarova kwam al eerder naar Nederland, waar zij compositie studeerde bij Theo Loevendie. Van haar klinkt vandaag de symfonie Pure Thoughts Transfixed voor groot orkest, die zij in 2010 componeerde voor het Eastern Connecticut Symphony Orchestra.
Vier jaar later werd de Russisch-gezinde president Viktor Janoekovytsj verdreven tijdens de maanden durende Maidan-Revolutie, vernoemd naar het gelijknamige plein in Kyiv. Valentin Silvestrov componeerde nog datzelfde jaar zijn vierdelige koorcyclus Maidan 2014, waarvan elk deel opent met een variatie op het Oekraïense volkslied.
Na de inval van Rusland afgelopen februari vluchtte Silvestrov naar Duitsland, waar hij op 30 september zijn 85e verjaardag vierde. Ter gelegenheid hiervan bracht het Duitse label ECM een cd uit met de Maidancyclus en andere koorwerken.
De 1e druk van Een os op het dak is uitverkocht, maar via boekenbestellen.nl ontvangt u een exemplaar van de 2e druk.
1. Maxim Shalygin. Six Bagatelles for two violins .
Ihor Zavhorodnii & Andrii Pavlov, viool.
2. Svitlana Azarova. Pure Thoughts Transfixed.
Eastern Connecticut Symphony Orchestra olv. Toshiyuaki Shimada.
3. Valentin Silvestrov [zie foto’s]. Selectie uit Maidan 2014.
Kiyv Kamerkoor olv. Mykola Hobdytsj.
Samenstelling, presentatie & techniek Thea Derks.
