Concertzender Live

A) ‘Passie en Pasen’ – Margaretha Consort
Uit het programmaboekje: “Leed, lijden, verdriet en dood zijn door alle eeuwen heen inspiratiebron geweest voor componisten. Dat zegt iets over kunst, en over de noodzaak ervan. Kunst is waar we op teruggrijpen als we niet meer weten wat we moeten. Muziek is belangrijk om ons gevoel uit te drukken waar we geen woorden hebben.
Ieder van ons krijgt vroeg of laat met verdriet en dood te maken. We zien de ellende in de wereld: Gaza, Oekraïne, Tigray o.a., maar ook in onze persoonlijke mensenlevens kennen we ziekte, eenzaamheid, verlies, verlangen…
Het programma van vanavond gaat over leed en lijden. Passievolle muziek uit de 17e eeuw, één en al ellende. Maar ook één en al troost, bemoediging, en vooral: schoonheid! Het lijdensverhaal van Jezus is daarbij het voorbeeld, het ultieme verhaal van oneerlijkheid, verloochening, pijn en ellende. Maar ook een verhaal hoop, vrede en vrijheid. Leidt lijden niet dikwijls tot nieuw leven, nieuwe kansen, nieuwe mogelijkheden?
En dan blijkt maar weer dat die muziek uit de 17e eeuw helemaal niet stoffig en saai is, maar springlevend! Het Margaretha Consort wil laten horen dat zelfs muziek uit de veertigdagentijd sprankelend kan klinken. De creatieve omgang met de materie, vanuit het liturgisch gebruik gedacht, maar ook pragmatisch en improvisatorisch: deze muziek komt als levend en functioneel organisme tot ons vanavond.
We hopen dat u geniet van de prachtigste muziek die we hebben uitgekozen om zowel het lijden als de verlossing van dat lijden te bezingen.”

Jacob Handl
01. Ecce Quomodo Moritur Iustus
Dieterich Buxtehude
02. Jesus meines Lebens Leben
Johann Christoph Demantius
03. Weissagung
Heinrich Schütz
04. O Süßer, O Freundlicher
Improvisatie
05. Herzliebster Jesu, was hast du verbrochen
Frans Tunder
06. O Jesu dulcissime
Hans Leo Hassler
07. O Haupt voll Blut und Wunden
Scheidemann/Hassler/Scheidt
08. Christ lag in Todesbanden
Christian Geist
09. Es war aber an der Stätte
Andreas Hammerschmidt
10. Ach Jesus stirbt
Becker/de Vries/Johann Michael Bach
11. Jesu meine Freude
Buxtehude/de Vries/Crüger
12. Heut triomphieret Gottes Sohn

Margaretha Consort: Tanja Obalski, sopraan. Govaart Haché, alt. Kevin Skelton, tenor. Gunther Vandeven, bariton. David McCune, bas. Cecilia Clares Clares en Roger Junyent Balasch, viool. Marit Broekroelofs en Maaike Boekholt, viola da gamba. Marike Tuin, violone. Jorge Lopez-Escribano, kistorgel. Sietze de Vries, kerkorgel
opname: Peize, 27 maart 2024
Techniek: Hans Beek

B) ‘Tristis est anima mea’ – Les Tendres Plaintes
Uit het programmaboekje: “Van de 18e-eeuwse Franse toonzettingen van de Klaagzangen van Jeremiah, de zogenoemde “Leçons de Ténèbres” is de versie van François Couperin wel een van de beroemdste. Begrijpelijk – de engelachtige bezetting met één en twee sopranen, de lange sierlijke cantilenen die zich in zoete harmonieën en smartvolle dissonanten in elkaar vlechten, dit was in de 18e eeuw zeer geliefd. En een groot publiek succes.
Deze teksten van Klaagzangen of Lamentaties horen bij de Nocturnes van de drie dagen voor Pasen: Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Stille Zaterdag, voor iedere dag gegroepeerd in een set van drie “Leçons”, vaak in een uitgebreide toonzetting.
In het begin van de 18e eeuw was muziek in de Goede Week bijna nergens toegestaan, behalve in de Abdij van Longchamp, net buiten Parijs. Hier werd in de diensten nog uitgebreid gemusiceerd.
En zo trokken in de Goede Week massa’s mensen naar Longchamp om daar zo een Office des Ténèbres bij te wonen. Voor het gemak heeft men toen deze diensten, die eigenlijk kort na middernacht zouden moeten plaatsvinden, na de namiddag van de dag ervoor verplaatst. En zo werd een bezoek aan Longchamp een zeer populair uitstapje.
Van Couperin is trouwens alleen het eerste set van lamentaties, dat voor Witte Donderdag, overgeleverd. Geheel volgens de traditie draagt het de titel “Pour le Mercredy” (woensdag)
Voor dit concert hebben we de Leçons de Ténèbres van François Couperin, die na de pauze zullen klinken, gecombineerd met vocale muziek van M.A.Charpentier en F. Couperin die ook in deze periode in een Office des ténèbres of een andere kerkdienst had kunnen klinken en verder aangevuld met passende instrumentale werken.
En waarom nou Ténèbres? Ténèbre betekent donker. Waarschijnlijk is die naam ontstaan omdat tijdens de diensten stuk voor stuk kaarsen uit werden gedaan, tot het bijna helemaal donker was.”

Francois Couperin
13. Les jumèles
Marc-Antoine Charpentier
14. Tristis est anima mea
Marin Marais
15. Tombeau por Mr. De St. Colombo
Marc-Antoine Charpentier
16. O Juda
Les Tendres Plaintes: Tanja Obalski en Bethany Shepherd, sopraan. Marike Tuin, viola da gamba. Robert Koolstra, klavecimbel
opname: Lekkum, 21 maart 2024
Techniek: Hans Beek

Aanvulling:
Francois Couperin
17. Leçons de Ténèbres pour le Mercredi Saint (1714)
Les Tendres Plaintes
opname: Lekkum, 21 maart 2024

Op foto: Marit Broekroelofs (bron: margarethaconsort.nl)