Soms willen componisten niet afhankelijk zijn van menselijke grillen. Muziekautomaten zoals de pianola en het draaiorgel zijn dan de oplossing.
Voor de komst van hifi-opnametechniek en grammofoonplaten die in massaproductie op de markt werden gebracht, waren componisten afhankelijk van levende musici. Dat bracht nadelen met zich mee: de stukken mochten niet te moeilijk worden, en je wist nooit helemaal zeker of een musicus het wel precies zo zou uitvoeren als jij wilde.
Om muziek toch exact vast te kunnen leggen werden er muziekautomaten vervaardigd. Al in de tijd van Mozart en Haydn waren er mechanische orgels. Rond 1900 kwamen er met de pianola en het draaiorgel goedkopere en handigere instrumenten op de markt. Ineens kon je automatische muziek op straat horen, of kon je een pianorol kopen en daarmee thuis de muziek van grote pianisten naspelen!
In dit concert horen we twee ‘concerten’ op de pianola, allebei opgenomen in het Amsterdamse Pianolamusuem. Eerst horen we verschillende pianorollen met de muziek van Debussy, deels door de meester zelf ingespeeld. Daarna horen we werk van o.a. Conlon Nancarrow, die zijn uiterst ingewikkelde werken niet inspeelde, maar noot voor noot in het papier uitponste. Voor zijn extreem ingewikkelde composities kon en wilde hij niet rekenen op mensenhanden.
Tot slot horen we nog een paar composities voor draaiorgel.
Afspeellijst
1. Claude Debussy – L’après-midi d’une faune
2. Claude Debussy – Menuet (uit Petite suite nr. 3)
3. Claude Debussy – D’un cahier esquisses
4. Claude Debussy – Le vent dans la plaine
5. Claude Debussy – Minstrels
6. Claude Debussy – La cathédrale engloutie
7. Claude Debussy – L’île joyeuse
8. Claude Debussy – Children’s corner
9. Claude Debussy – La soirée dans Grenade
10. Cécile Chaminade – Scaramouche
11. Igor Stravinski – Étude pour pianola
12. Alfredo Casella – Tre pezzi per pianola
13. Paul Hindemith – Toccata für mechanisches Klavier
14. Conlon Nancarrow – Study 1
15. Conlon Nancarrow – Study 1
16. Conlon Nancarrow – Study 3a
17. Conlon Nancarrow – Study 7
18. Conlon Nancarrow – Study 21
19. Conlon Nancarrow – Study 26
20. Conlon Nancarrow – Tango
21. Conlon Nancarrow – Study 44
22. Matthias Konecny – Gefeliciteerd
23. Thomas Myrnel – Three minutes of time
24. Selim Dogru – Paradox
25. Gilius van Bergeijk – Onenigheid – berouw – toenadering – onenigheid II
