Het kan: een recente Russische opera, in première in Amsterdam. We hebben het over ‘Life with an Idiot’ van Alfred Schnittke. De opera was voor het eerst te zien op 13 april 1992 in het muziektheater Amsterdam. Het verhaal is een allegorie op de Sovjetverdrukking, met een libretto van de Russische schrijver en essayist Viktor Jerofejev. Schnittke werkte al eerder met hem samen. Over de première werd geschreven dat het ‘een concentratie van hedendaags Russisch talent was, vergelijkbaar met wat Diaghilev zo’n driekwart eeuw eerder voor elkaar kreeg met zijn Ballets Russes’.
Groteske allegorie
De extreme handeling kan als volgt worden samengevat. De ik- figuur moet als straf (waarvoor precies wordt nergens duidelijk!) een idioot in huis nemen. Hij kiest Vova, die er dan wel gedistingeerd uitziet, maar niet spraakzamer wordt, zoals de bewaker van het gekkenhuis had beloofd. Eerst gedraagt Vova zich voorbeeldig, maar na enige tijd komen er schranspartijen, wordt de bibliotheek (inclusief de door de vrouw zo geliefde werken van Proust) aan snippers gescheurd, stront op het behang gesmeerd. Als vervolgens de idioot ook nog het bed in duikt met de vrouw (die zwanger raakt en zich laat aborteren) draaien de rollen zich om te draaien. Tenslotte worden ook Vova en Ik minnaars, onthoofdt Vova de vrouw met een wildschaar, verlaat hij ongestraft het toneel en belandt Ik zelf in het gekkenhuis.
Een absurd gegeven, bedoeld als grotesk commentaar op de Russisch realiteit, zoals het leven eraan toe ging in de Sovjet Unie en waaraan zelfs perestrojka en wat daarna kwam geen einde hebben gemaakt.
Aanbevolen opname
Alfred Schnittke- Life with an Idiot- wereldpremière- Vokaal Ensemble & Rotterdams Filharmonisch orkest olv. Mstislav Rostropovich met o.a. Dale Duesing (ik), Teresa Ringholz (vrouw) en Howard Haskin (Vova)- 1992 Sony Classical.
Luisteren
Opera in de 20st eeuw: van 1900 tot heden, dinsdag 10 december van 17 tot 18 uur.
