Op naar de hoogromantiek

Nadat het vorige concert van dit orkest ons bij Schubert en Mendelssohn bracht, komen we nu weer een stapje verder. Chopin was ongeveer tijdgenoot van Mendelssohn, maar als musicus was hij toch heel iemand anders. Waar Mendelssohn voor een breed publiek componeerde, schreef Chopin vooral voor zichzelf – en voor de salon van welgestelde Parijse muziekkenners. Maar een enkele keer brak hij toch wel door naar de concertzaal. Redelijk vroeg in zijn carrière schreef hij twee pianoconcerten, waarvan we hier het eerste horen. Ze tonen onder meer de invloed van Mozart en Beethoven, al is de inhoud op en top romantisch. Omdat ze qua originaliteit achterstaan op Chopins grote pianowerken hebben sommige muziekhistorici deze concerten wel eens als ‘minder’ beoordeeld. Maar de componist hoeft zich nergens voor te schamen. Zijn concerten zijn beter dan wat bijna al zijn tijdgenoten te bieden hebben en misstaan op geen enkel romantisch concertprogramma.

Met Anton Bruckner zijn we weer een paar decennia verder in de muziekgeschiedenis. Bruckner werd dan ook later geboren dan Chopin, leefde een stuk langer en werd pas echt actief op een leeftijd waarop Chopin al in het graf lag. Bruckner beschouwde zichzelf pas op zijn veertigste volleerd en had – zoals weer meer componisten – de grootste moeite om onder de invloed van de grote Beethoven uit te komen. Maar toen dat eenmaal lukte was het ook goed raak. Negen monumentale symfonieën van monumentale proporties schreef hij. Net als zijn idool Wagner maakte hij diep romantische muziek waarin je compleet kunt verdrinken – muziek die de concertzaal in een deken van sacrale warmte hult, muziek die de luisteraar compleet in beslag neemt en meesleurt. Zijn Vierde symfonie in Es wordt de ‘Romantische’ genoemd. Eigenlijk hadden al zijn symfonieën zo wel kunnen heten.