Moderne muziek en de zoektocht naar vorm
12 november 2011, Muziekcentrum de Toonzaal s-Hertogenbosch
Genre: Tweede Weense school
Componisten/uitvoerenden: Alban Berg | Anton Webern | Arnold Schoenberg | Heinz Holliger | Jörg Widmann
Opnametechniek: Glenn Mogot
Toen Schönberg en zijn leerlingen begin twintigste eeuw atonale muziek gingen schrijven, was het even zoeken naar de grote vorm.
Het merendeel van wat Schönberg, Berg en Webern in hun eerste atonale fase schreven bestond uit korte stukjes die vaak onder de minuut afklokken. Zodra alle twaalf tonen geweest waren, kregen ze het gevoel in herhaling te vallen. Berg had daar misschien nog de minste last van, maar ook hij schreef series miniaturen als zijn Vier stukken voor klarinet en piano.
Ten tijde van dit concert waren we een eeuw verder. De moderne muziek heeft nieuwe stijlen verkend en kent meer dan genoeg mogelijkheden om de spanning vast te houden. Toch leeft bij sommigen de nostalgie naar die pionierstijd. De Duitse componist en klarinettist Jörg Widmann componeerde zijn Fünf Bruchstücke in dezelfde geest. Stukjes die voorbij zijn voor je het weet, net genoeg om een sfeerbeeld neer te zetten en misschien zelfs dat niet. Het was een van zijn eerste gepubliceerde werken. De Intermezzi voor piano, ook van zijn hand, waren bij dit concert nieuw. Ook hier is het niet de bedoeling geweest een evenwichtig samenhangend werk te scheppen. Het ene intermezzo duurt net een halve minuut, terwijl het andere op meer dan elf minuten afklokt!
Widmann is behalve componist ook klarinettist. Die combinatie van componist en virtuoos kom je anno 2011 niet zo vaak meer tegen. Een bekende collega is Heinz Holliger, het Zwitserse hobowonder. Holliger componeerde Rechant voor Widmann.