Componisten/uitvoerenden: Benjamin Britten | Dmitri Sjostakovitsj | Nicholas Maw
Opnametechniek: Johan Ketelaar
Een nationaal jeugdorkest gaat natuurlijk op tournee. Als het goed genoeg is ook naar het buitenland.
Hier treffen we het Engels Nationaal Jeugdorkest aan met een Nederlandse dirigent, Kees Bakels (nee, niet die jongen van Theo Thijssen). We weten niet of Bakels de vaste dirigent was of dat hij alleen voor de gein het Nederlandse concert dirigeerde. Wel weten we dat deze man later een fraaie staat van dienst zou krijgen als dirigent van het Radio Symfonieorkest en het Bournemouth Symphony Orchestra.
Op het programma vinden we Engelse en Russische muziek. Twee namen kent u zeer waarschijnlijk. Een derde zullen we even voor u introduceren. Nicholas Maw (1935-2009) was een op en top Britse componist, die zijn leven lang de toegankelijkheid hoog in het vaandel had staan. Hij was niet doof voor de muziek van zijn tijd, maar hij verwerkte het liever op een manier die het publiek moest kunnen volgen. Positiever gezegd: hij schreef muziek waarvan het luisteren meteen lonend is. Filmisch (en ja, ook filmmuziekachtig).
Benjamin Britten en Dmitri Sjostakovitsj waren tijdgenoten en geestverwanten. Ze hebben elkaar één keer kort ontmoet; naar verluidt drukte Sjostakovitsj toen zijn bewondering uit met de woorden “you big composer, I little composer”. Ze delen hun gematigd modern idioom. Het grote verschil zat in de druk waaronder ze moesten werken – Britten leefde in het vrije Engeland, terwijl Sjostakovitsj voortdurend van de staat te horen kreeg wat hij moest doen en laten – maar ook in hun persoonlijke temperament. Brittens DIversions opus 21 is een reeks variaties voor piano linkerhand en orkest. Zoals eigenlijk alle werken in deze bezetting is het geschreven voor de eenarmige meesterpianist Paul Wittgenstein. Het is een opgeruimd, vrij optimistisch stuk met een duidelijk systeem dat, ondanks de verrassende wendingen, de compositie in principe van a tot z regeert. Hoe anders is dat bij Sjostakovitsj, in wiens Vierde symfonie wanhoop en ironie de boventoon voeren. Het werk zou in 1936 in première gaan, maar juist toen raakte de componist verdacht bij het regime. Uiteindelijk zou hij dit werk voor de zekerheid terugtrekken; pas in 1961 (na de dood van Stalin) kon het worden uitgevoerd.
