Rachmaninov, de laatste romanticus?

De Fin Jean Sibelius werd door vernieuwingsgezinde critici en theoretici met de grond gelijk gemaakt. Zijn muziek was zo ouderwets, dat was een belediging voor de tijdgeest. Rachmaninov kreeg die eer niet eens. Voor de critici was hij gewoon een pianist, die af en toe als liefhebberij eens een muziekje schreef.

Het grote publiek, eerst in Rusland, daarna in de VS, maakte het allemaal niets uit: zij hingen aan zijn lippen en lieten zich betoveren door ‘s mans virtuositeit en de grote, herkenbare emoties en mooie melodieën waar hij mee dweepte. Zijn symfonieën, zijn pianoconcerten en sommige van zijn pianosolostukken werden onverwoestbare klassiekers.

Minder algemeen bekend zijn Rachmaninovs vocale werken. Zo schreef de man één opera en talloze liederen. Misschien is het de taal: de teksten zijn natuurlijk in het Russisch, en hoeveel mensen verstaan dat? En bij een lied wil je natuurlijk weten waar de zangers over zingen. Als er iets romantisch is, dan is het wel het geloof dat muziek een literair gegeven kan uitbeelden. Ongetwijfeld geloofde Rachmaninov dat ook. Hij had daarom zeker ingestemd met dit concert, waarin elk lied voorafgegaan wordt door een vertaling in voordracht.