Folk It!

Het is 1974 als de Britse musicus Andrew Cronshaw zijn eerste album uitbrengt: A is for Andrew, Z is for Zither. Daarmee is tevens het onconventionele instrument waarvan Cronshaw zich bedient genoemd, nl de zither, een variant van onze hakkebord of citer. Cronshaw speelt niet zomaar tunes, maar experimenteert met elektronica vervormers. Daardoor blijft hij altijd wel een beetje een buitenbeentje. Toch weten sommigen de kwaliteiten van Cronshaw op waarde te schatten. Hij produceert albums, waaronder die van de Britse folk-diva June Tabor. Zijn eigen carrière als uitvoerend muzikant blijft wat in de schaduw. Maar de albums die hij maakt, blinken allen uit door bewuste keuzes en een niet alledaagse aanpak van melodieën en geluid. Hij bewerkt Britse en Keltische tunes, maar wijkt als een van de eersten ook uit naar andere streken, zoals Galicië en Finland. Daar ontdekt hij de kantele en de muziek uit Karelië. Hij gaat samenwerkingen aan met muzikanten uit diverse streken en landen en disciplines. Trouwe maat is saxofoon- en klarinetspeler Ian Blake. Voor elk album nodigt hij weer andere gasten uit, naast een kleine vaste kern van getrouwen. Zijn nummers zijn meestal een samenstelling van verschillende traditionals, die hij herbewerkt tot een geheel nieuwe compositie. De zitherspeler laat veel ruimte over voor zijn gastmusici. Zij bepalen mede het geluid van de albums. Zijn nummers worden langer, improvisorisch, controversieel binnen de perken. Enkele jaren geleden speelde hij bijvoorbeeld met Qanun, de Arabische zither- en oedspeler Abdullah Chhadeh, waardoor de tracks een Arabisch karakter verkregen. Daartegenover zette hij bijdragen van de klassiek geschoolde Welshe triple harpiste Llio Rhydderch. Enkele jaren gelden startte hij een samenwerking met de Armeense dudukspeler Tigran Aleksanyuan en de Finse zangeres en kantelespeler Sann Kurki-Suonio en uiteraard met Ian Blake. Die losse samenstelling werd een heuse groep: Sans. Vier jaar geleden verscheen hun schitterende debuut album, een live registratie van concerten tijdens een tournee door België. Eind zomer 2018 kwam het eerste studioalbum van Sans uit. Kurki-Suonio’s dochter, zangeres en eveneens kantelespeler, Erika Hammarberg voegde zich bij het viertal. Wij stellen u het album integraal voor en blikken met enkele aanvullende nummers terug op de wonderbaarlijke carrière van een wonderlijke muzikant, Andrew Cronshaw.

Andrew Cronshaw – A Is For Andrew, Z Is For Zither – Transatlantic Records XTRA 1139.
01. The Cuckoo – The Blacksmith (trad) 3.37.
Andrew Cronshaw – Ochre – Cloud Valley CV2008.
02. The Shores of Turkey (trad) 7.34.
SANS – Live – Cloud Valley CV2014.
03. Omenankukka (Apple flower) (trad) 6.14.
Sans – Kulku – Cloud Valley CV 2018.
04. Pursi (the rowing song) 5.12.
05. Tuudittele Tuuli (cradle, o wind) 4.56.
06. Rauto (iran) 3.12.
07. The edge of Autumn-Hayreniki Karot 4.22.
08. Kulkija (The walking song) 3.38.
09. Astele oro (Step careful stallion) 4.06.
10. The recollection of that day (O chiadain an lo-Lusabatz ararati vra) 3.00.
11. Kazvatti (Four sorrows) 3.15.
12. Kaik miä Ilot Unohin (I forgot all joy, stopped singing the songs) 4.09.
Andrew Cronshaw – The Unbroken Surface Of Snow – Cloud valley CV2009.
13. Gentle dark-eyed Mary (trad) 4.17.

Track 01, 13 trad. Arr. Andrew Cronshaw.
Track 02: trad. Arr. Cronshaw, Chhadeh, O’Neill, Rhydderch, Blake.
Track 03: trad. Arr. Sans.
Track 04: trad Scottish, lyrics Hammaberg/Kurki-Suonio, Arr Sans & Sutherland.
Track 05: Kurki-Suonio, lyrics trad Finnish, Arr Kurki-Suonio, Blake, Aleksanyan.
Track 06: trad Spanish, Lyrics trad Finnish, Arr Sans & Sutherland.
Track 07: Cronshaw/Blake/Aleksanyan.
Track 08: Hammarberg/Kurki-Suonio, Arr Sans & Sutherland.
Track 09: Kurki-Suonio, lyrics trad Finnish, Arr Sans & Sutherland.
Track 10: trad Scottish/Aleksanyan, Arr Cronshaw & Aleksanyan.
Track 11: trad Karelian/Hammarberg, lyrics trad Karelian, Arr Sans & Sutherland.
Track 12: comp + arr: Aleksanyan/Blake/Cronshaw/Kurki-Suonio, lyrics trad Finnish.
Track 13: trad. Arr. Andrew Cronshaw.